محمد قائدی: ترامپ میخواهد به ایرانی ضعیفشده فرصت بدهد
محمد قائدی، استاد روابط بینالملل، در گفتوگو با رادیو فردا ضمن اشاره به موضع دوگانهٔ دونالد ترامپ دربارهٔ تنش میان اسرائیل و ایران میگوید: ترامپ میخواهد با استفاده از این جنگ به دیپلماسی فرصت بدهد.
مصطفوی: اقدام نظامی نتانیاهو به ضرر دموکراسی و به نفع رژیم ایران تمام شده است
مهران مصطفوی، کارشناس هستهای، به رادیو فردا میگوید که بنیامین نتانیاهو با حمله به ایران خواسته تا از بنبست غزه خارج شود و یک وضعیت جدیدی بوجود آورد و اکنون میخواهد رژیم را تغییر دهد.
یائیر لاپید از آسیب دیدن خانۀ پسرش در حملۀ موشکی ایران خبر داد
یائیر لاپید، نخستوزیر پیشین اسرائیل و رهبر کنونی جناح اپوزیسیون دولت، میگوید خانۀ پسرش در شهر تلآویو در حملۀ موشکی ایران در بامداد دوشنبه آسیب دید و اتاق خواب نوهاش که نوزادی ۱۳ماهه است، مملو از شیشهخرده شد.
بهگفتۀ لاپید، در لحظه اصاب موشک، خانوادۀ پسرش در اتاق پناهگاه خانه بودهاند و آسیب ندیدهاند.
لاپید علاوه بر انتشار ویدئویی از داخل این اتاق، ویدئوی دیگری را هم به زبان انگلیسی منتشر کرد و در آن با این ادعا که اسرائیل تنها به تأسیسات و برنامۀ هستهای و تروریسم ایران حمله میکند، افزود: «در مقابل، ایران به شهروندان و زنان و کودکان بیگناه اسرائیلی حمله میکند».
تأکید اردوغان به بازگشت به مذاکرات هستهای در گفتوگوی تلفنی با پوتین و پزشکیان
دفتر ریاستجمهوری ترکیه اعلام کرد رجب طیب اردوغان روز دوشنبه در گفتوگوی تلفنی با مسعود پزشکیان گفت که ترکیه آماده است تا برای پایان فوری درگیری و بازگشت به مذاکرات هستهای نقش تسهیلکننده ایفا کند.
اردوغان که در دو روز گذشته تماسهای دیپلماتیک خود را برای پایان جنگ ایران و اسرائیل افزایش داده، آنچه را «راهزنی» اسرائیل خواند، محکوم کرد و گفت که تلآویو در تلاش است تا جهان را به سمت «فاجعه» بکشد.
در همین حال دفتر ریاست جمهوری ترکیه اعلام کرد که رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، هم روز دوشنبه در گفتوگوی تلفنی با هم موافق بودند که درگیری بین ایران و اسرائیل باید پایان یابد و باید هر چه سریعتر فضا برای دیپلماسی فراهم شود.
دفتر ریاست جمهوری همچنین اعلام کرد که اردوغان بار دیگر تأکید کرده است که تنها راهحل برای این بحران بازگشت ایران به مذاکرات هستهای است.
بیانیۀ مشترک نرگس محمدی، شیرین عبادی و پنج فعال مدنی دیگر
نرگس محمدی، شیرین عبادی و پنج فعال مدنی دیگر خواهان «توقف غنیسازی اورانیوم توسط جمهوری اسلامی و پایان فوری جنگ ویرانگر میان جمهوری اسلامی و رژیم حاکم بر اسرائیل» شدند.
در این بیانیه که جعفر پناهی، شهناز اکملی، صدیقه وسمقی، عبدالفتاح سلطانی و محمد رسولاف نیز آن را امضا کردهاند، آمده است: «با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی ایران و حق حاکمیت واقعی مردم، خواهان توقف غنیسازی اورانیوم توسط جمهوری اسلامی ، پایان فوری جنگ ویرانگر میان جمهوری اسلامی و رژیم حاکم بر اسرائیل هستیم؛ جنگی که نهتنها زیرساختها و جان غیرنظامیان را در هر دو سرزمین نابود میکند، بلکه تهدیدی آشکار علیه بنیانهای تمدن انسانی به شمار میآید.»
امضا کنندگان همچنین با تأکید بر اینکه غنیسازی اورانیوم مسئلۀ مردم ایران نیست، تأکید کردهاند «نباید ایران و مردم این سرزمین را فدای غنیسازی اورانیوم و جاهطلبی جمهوری اسلامی کرد».
این فعالان مدنی نوشتهاند: «به نظر ما، هیئت حاکمۀ جمهوری اسلامی نه توانایی و نه ظرفیت حل مناقشات و منازعات داخلی و خارجی ایران را دارد و بهترین راه برای نجات مردم ایران و این سرزمین، کنارهگیری هیئت حاکمۀ جمهوری اسلامی و فراهم آوردن گذار از جمهوری اسلامی به دموکراسی است.»
امضاکنندگان بیانیه در پایان از سازمان ملل و جامعۀ بینالمللی خواستهاند که «با برداشتن گامهای فوری و قاطع، جمهوری اسلامی را به توقف غنیسازی و هر دوطرف جنگ را به توقف حملات نظامی به زیرساختهای حیاتی یکدیگر و توقف کشتار غیرنظامیان در هر دو سرزمین وادار نمایند».
افزایش شمار کشتهشدگان در اسرائیل به ۲۴ نفر
با پیدا شدن اجساد دو شهروند اسرائیلی که در حملات موشکی ایران به شهر بتیام مفقود شده بودند، شمار کشتهشدگان حملات در اسرائیل به ۲۴ نفر رسید.
روز یکشنبه گزارش شده بود که با فرو ریختن یک ساختمان مسکونی در شهر بتیام در نزدیکی تلآویو بر اثر اصابت موشک ۱۰ تن شامل دو کودک کشته شدند.
پلیس اسرائیل اعلام کرده بود که جستجو برای چند نفر دیگر از ساکنان این ساختمان در بتیام ادامه دارد.
ادعای ارتش اسرائیل: در آسمان ایران به «برتری کامل هوایی» رسیدهایم
سخنگوی ارتش اسرائیل ظهر دوشنبه در چهارمین روز جنگ با ایران گفت «میتوانیم بگوییم که ما به برتری کامل هوایی در آسمان ایران دست یافتهایم و قابلیتهایی که در غزه، لبنان و یهودا و شومرون [کرانه باختری] داشتیم، اکنون نیز بهویژه در تهران در دسترس ما است».
افی دفرین همچنین گفت در حملات اسرائیل از بامداد جمعه تا کنون، «بیش از ۱۲۰ پرتابگر موشک منهدم شده که یکسوم از سکوهای پرتاب موشکی ایران است».
دفرین همچنین مدعی شد ایران درنظر داشت شامگاه یکشنبه و بامداد دوشنبه موشکهای بیشتری به سوی اسرائیل شلیک کند، اما اقدام زودهنگام اسرائیل موجب شد که ایران نیمی از تعداد موشکهای مورد نظر خود را شلیک کند.
بهگفتۀ سخنگوی ارتش اسرائیل، در دو موج حملات موشکی ایران در شامگاه یکشنبه و بامداد دوشنبه ۶۵ فروند موشک و دهها پهپاد ایرانی راهی اسرائیل شد که «اکثر آنها توسط سامانههای دفاعی اسرائیل رهگیری شدند» اما موشکهایی که اصابت کرد، هشت اسرائیلی را کشت.
دفرین در مورد حملات صبح دوشنبه به ایران گفت این حملات با استفاده از ۵۰ فروند جنگنده انجام شد و «ضربات گسترده به شماری از مراکز در قلب ایران» وارد آورد.
سخنگوی ارتش اسرائیل در نشست خبری در پاسخ به پرسش خبرنگاران که ارتش اسرائیل چگونه از فرسایشی شدن جنگ با ایران جلوگیری خواهد کرد، گفت: «ما طبق یک برنامۀ منظم عمل میکنیم اما این برنامهها را طبق زمان بهروزرسانی و با قاطعیت اجرا میکنیم.»
گروسی: خسارت بیشتری در نطنز و فردو مشاهده نشده است
رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه با ارائۀ گزارشی از وضعیت تأسیسات هستهای ایران پس از حملات نظامی اسرائیل گفت هیچ نشانهای از خسارت بیشتر در سایتهای غنیسازی نطنز یا فردو مشاهده نشده است.
آژانس پیشتر گزارش داده بود که کوچکترین واحد از سه تأسیسات غنیسازی ایران، یعنی یک واحد آزمایشی در فضای باز در مجموعه گسترده هستهای نطنز، نابود شده است.
رافائل گروسی در بیانیهای که به نشست فوقالعاده شورای حکام ارائه داد، بدون نام آوردن از اسرائیل و بدون اشاره به حملات اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران گفت «از زمان حملۀ روز جمعه که بخش رویزمینی تأسیسات غنیسازی سوخت آزمایشی را نابود کرد، هیچ خسارت بیشتری به سایت اصلی تأسیسات غنیسازی سوخت نطنز وارد نشده است.»
در حالی که نشانهای از حمله فیزیکی به تأسیسات بزرگتر زیرزمینی نطنز دیده نشده، تأمین برق آن نابود شده است، که ممکن است به سانتریفیوژهای غنیسازی اورانیوم آسیب رسانده باشد. در سایت فردو که در دل کوه قرار دارد، هیچ خسارتی مشاهده نشده است.
گروسی همچنین در ادامه توضیحاتی درباره خسارات وارده به تأسیسات هستهای اصفهان ارائه داد و گفت: «در سایت هستهای اصفهان، چهار ساختمان در حمله روز جمعه آسیب دید: آزمایشگاه مرکزی شیمی، تأسیسات تبدیل اورانیوم، کارخانه تولید سوخت رآکتور تهران، و تأسیسات تبدیل یواف۴ به فلز اورانیوم غنیشده که در حال ساخت بود.»
رئیس آژانس بینالمللی همچنین تأکید کرد: «آژانس در ایران حضور دارد و خواهد داشت. بازرسیهای پادمانی در ایران بلافاصله پس از فراهم شدن شرایط ایمنی ادامه خواهد یافت، همانطور که طبق تعهدات پادمانی ایران در قالب پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) الزامی است.»
در میان سایتهای کلیدی که اسرائیل به آنها حمله کرد، تأسیسات اصلی غنیسازی هستهای ایران، در نطنز قرار دارد. علاوه بر این، تأسیسات غنیسازی هستهای دوم که کوچکتر از نطنز است، در فردو، حدود ۱۰۰ کیلومتری جنوب شرقی تهران، قرار دارد. پیشتر بهروز کمالوندی در مورد حمله به سایت هستهای فردو در قم خسارت واردشده را «محدود» خوانده و گفته بود «بخش مهمی از تجهیزات و مواد پیشتر منتقل شده بودند و در نتیجه، خسارات قابلتوجهی به تأسیسات وارد نشده است».
آسیب دیدن بیمارستان فارابی کرمانشاه در حملۀ اسرائیل
ویدئوهای منتشرشده از کرمانشاه حاکی از آسیب دیدن بیمارستان فارابی این شهر در پی حمله صبح دوشنبۀ اسرائیل است.
رسانههای ایران میگویند حدود ساعت ۹ صبح دوشنبه در پی حملۀ هوایی اسرائیل «به یک منطقه کارگاهی» در شهر کرمانشاه، بیمارستان فارابی نیز در بخشهای مختلف ازجمله بخش آیسییو دچار خسارتهای جدی شد.
ارتش اسرائیل هنوز توضیحی دربارۀ هدف این حمله توضیحی منتشر نکرده است. بررسی رادیوفردا نشان میدهد که در محوطه همجوار این بیمارستان شماری نمایندگی و تعمیرات و گاراژ خودرو وجود دارد.
گزارش سیانان از خروج ناگزیر مردم از تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران
شبکه تلویزیونی سیانان که گزارشگرانی در ایران دارد، از گسترش هراس و اضطراب در میان ایرانیان و بهویژه ساکنین تهران نسبت به عواقب حملات سنگین هوایی اسرائیل خبر داد و نوشت برخی از ساکنان پایتخت به سرعت در حال خروج از شهر هستند.
این در حالی است که شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل گزارش داده است که در نشست کابینه اسرائیل در روز یکشنبه تصمیم گرفته شد که دادن هشدار به مردم برای تخلیه اماکن و مناطقی در ایران از روز دوشنبه بیشتر شود.
به نوشته سیانان در روز یکشنبه، بسیاری از مردم ایران در جستجوی مناطق امنتر، از شهرهای بزرگتر مانند تهران گریختهاند.
یکی از ساکنان سعادتآباد در شمال تهران که در حملات هوایی اسرائیل آسیب دیده، به سیانان گفت تمام دیشب صدای حملات آپارتمانها را میلرزاند و دود از ساختمان مجاور بلند بود که به ایجاد هرج و مرج شدید منجر شد و همه ساکنان به طبقه همکف فرار کردند و در صدد آرام کردن خود و دیگران بودند و مسنترها را به یاد خاطرات جنگ با عراق انداخته بود.
سیانان نوشت مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، یکشنبه به خبرنگاران گفت هیچ پناهگاهی در پایتخت وجود ندارد و مردم به زیرزمینها رفتهاند. او افزود که برنامه دارند که از مترو به عنوان پناهگاه استفاده کنند اما این در حالی است که قطارهای مترو از کار بیفتد. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت هم یکشنبه مدعی شد که مدارس و مساجد میتواند محل خوبی به عنوان پناهگاه باشد. او نگفته است که آیا مساجد و مدارس بر اساس اصول استحکام سازهها ساخته شده یا نه.
یک مرد سالخورده ساکن سعادتآباد به سیانان گفت ما حامی رژیم نیستیم ولی اگر اسرائیل مخالف برنامه هستهای و توانمندی نظامی ایران است باید تنها این مناطق را هدف قرار دهد نه اینکه بخواهد وضعیتی مانند غزه ایجاد کند.
این شبکه به صفهای طولانی بنزین که مردم تنها میتوانند ۲۵ لیتر بنزین بخرند، اشاره کرده و نوشته برخی از ساکنین تهران راهی شمال شدهاند اما جادهها مملو از خودرو شده و حرکت دشوار است.
رسانههای ایران یکشنبه گزارش داده بودند که محدودیت دریافت بنزین برای هر خودرو در بسیاری از نقاط به ۱۰ لیتر کاهش یافته بود.
به گفته سیانان، در شهر شیراز نیز صفهای طولانی بنزین یک منظره عادی شده است. خانوادههای زیادی در این شهر چمدان به دست و یا در حالی که بارها را به سقف خودرو بستهاند، در حال دور شدن به امید رسیدن به شهرهای کوچک اطراف هستند.
به نوشته سیانان، رژیم ایران در داخل کشورش نامحبوب است، نیروهای امنیتی به سرکوب وحشیانه مخالفان ادامه میدهند اما کسی از فراخوان بنیامین نتانیاهو نیز برای شورش حمایت (عملی) نکرده است.
ندا، یک زن ۲۸ ساله، به سیانان گفت آرزو میکنم که چنین رژیمی در قدرت نبود اما «به هیچوجه نمیخواهم شهرم توسط یک دیکتاتور دیگر بمباران شود».
در همین حال، فیلمهای منتشرشده در فضای مجازی هزاران ایرانی را روز یکشنبه نشان میدهد که در مرز بازرگان برای ورود زمینی به ترکیه ازدحام کرده بودند. در نبود سوخت برای حرکت با خودرو تا مرزهای ایران با ترکیه، برخی از ایرانیان خود را با قطار یا اتوبوس به مرز بازرگان رساندهاند.
رویترز از روز جمعه خبر داده بود که بسیاری از ایرانیان به دلیل هراس عمیق نسبت به احتمال وخیمتر شدن اوضاع، رفتن به ترکیه را چاره نجات جان خود میدانند.
مسعود موسوی، یک کارمند بانک بازنشسته اهل شیراز به رویترز گفت با خریدن لیر ترکیه میخواهد خانوادهاش را بردارد و از راه زمینی به ترکیه برود.